Εισαγωγή
Λιμάνι του Πειραιά, Αθήνα, Ελλάδα.
Milan Gonda, Getty Images, https://www.canva.com
Ποια ήταν η τελευταία φορά που επισκεφτήκατε ένα βιομηχανικό μουσείο ή έναν χώρο βιομηχανικής κληρονομιάς; Πόσα γνωρίζετε σχετικά με τη βιομηχανική κληρονομιά της χώρας σας, της Ευρώπης και του κόσμου;
Ο όρος «βιομηχανική κληρονομιά» φέρνει στο μυαλό μας κατάλοιπα της ιστορίας που σχετίζονται με τη βιομηχανία και την τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων των κτιρίων όπως για παράδειγμα εργοστασίων ή αποθηκών, μηχανημάτων, εργαλείων και προϊόντων, συγκοινωνιακών και επικοινωνιακών υποδομών ή ακόμη και τοπίων, γνωστών ως βιομηχανικών τοπίων, π.χ. ορυχείων.
Ωστόσο, υπάρχει και μια άυλη πλευρά της βιομηχανικής κληρονομιάς που περιλαμβάνει δεξιότητες, τεχνογνωσία και ειδίκευση: χειροτεχνίες και καινοτόμες διαδικασίες που σχετίζονται με διάφορες βιομηχανίες, αλλά και με πολλές αναμνήσεις, εμπειρίες και ιστορίες που διατηρούνται σε γραπτές, οπτικές ή προφορικές πηγές.
Αυτή η αποστολή επικεντρώνεται στην απτή ή αλλιώς υλική πολιτιστική κληρονομιά και αποσκοπεί στο να διεγείρει ενδιαφέρον και ενθουσιασμό για την εξερεύνηση τοπικών, ευρωπαϊκών και διεθνών βιομηχανικών μουσείων, χώρων και θεματικών διαδρομών. Μέσω της διεξαγωγής σχετικής έρευνας και επισκέψεων (δια ζώσης ή εικονικά), θα είστε επιπλέον σε θέση να αναγνωρίζετε τις ποικίλες τουριστικές ευκαιρίες και τις πολιτισμικές και οικονομικές προοπτικές που υπάρχουν για τις λεγόμενες μεταβιομηχανικές περιοχές.
Ζητούμενο αποστολής
Αμαξοστοιχία δίπλα σε εργοστάσιο
Frans Van Heerden, https://www.canva.com
Οι βιομηχανικοί χώροι, ως κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, φυλάσσουν το βιομηχανικό μας παρελθόν, κι αποτελούν πηγή αναμνήσεων και σημεία-ορόσημα τόσο της εθνικής ιστορίας όσο και της ανθρωπότητας εν γένει.
Η αποστολή σας είναι να κάνετε μια διαδικτυακή έρευνα και να εξερευνήσετε την πληθώρα διαδικτυακών πηγών που σχετίζονται με χώρους βιομηχανικής κληρονομιάς και να σκεφτείτε καλές πρακτικές αξιοποίησης αυτής της κληρονομιάς, ώστε να επαναχρησιμοποιηθεί ως πολιτιστικό μνημείο/χώρος ή για τουριστικούς σκοπούς.
Σας παροτρύνουμε να ανακαλύψετε περισσότερα για τα βιομηχανικά μουσεία και για τους χώρους κληρονομιάς της χώρας σας – και γιατί όχι – να επισκεφτείτε κάποια από αυτά στο άμεσο μέλλον.
Καθοδήγηση
Σας παροτρύνουμε να ξεκινήσετε την έρευνά σας με την επίσκεψή σας στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, που συμπεριλαμβάνεται στην ενότητα των πηγών. Με περισσότερα από 1.800 μέρη σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, η «Ευρωπαϊκή Οδός Βιομηχανικής Κληρονομιάς» είναι μια σπουδαία ευκαιρία ώστε να ανακαλύψετε τα σημεία ορόσημα της ευρωπαϊκής βιομηχανικής ιστορίας, δίνοντας έμφαση στη χώρα σας.
Αναζητήστε για τεχνολογική καινοτομία, επιστημονικές ανακαλύψεις και καθημερινές ιστορίες από τη ζωή εργαζόμενων ανθρώπων και αναγνωρίστε τις «αποδείξεις» σύμφωνα με τις οποίες οι βιομηχανικοί χώροι είναι πράγματι κομμάτι της κοινής ευρωπαϊκής μας ανάμνησης. Πολλές θεματικές διαδρομές «ξετυλίγονται» για να τονίσουν το ευρωπαϊκό πλαίσιο της βιομηχανοποίησης και τη σημασία της βιομηχανικής κληρονομιάς για τουριστική ανάπτυξη.
Η Ευρωπαϊκή Οδός Βιομηχανικής Κληρονομιάς (European Route of Industrial Heritage - ERIH) είναι αδιαμφισβήτητα μια πολύτιμη πηγή, μαζί με τη Διεθνή Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς (The International Committee for the Conservation of the Industrial Heritage - TICCIH) και φυσικά μαζί με τη Λίστα Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Εξερευνήστε τη λίστα και αναζητήστε χώρους παγκόσμιας κληρονομιάς που υπάρχουν στη χώρα σας. Πόσοι από αυτούς τους χώρους είναι βιομηχανικοί;
Συμπέρασμα
Αυτή η αποστολή, ακολουθώντας το Συμβούλιο της Ευρώπης, τονίζει ότι η βιομηχανοποίηση αποτελεί βασικό τμήμα της ευρωπαϊκής μας κληρονομιάς, διαμορφώνοντας την ιστορία της ηπείρου μας, το τοπίο και τις ζωές των Ευρωπαίων τα τελευταία 200+ χρόνια από τη Βιομηχανική Επανάσταση.
Σε κάθε χώρα, υπάρχουν πολλοί βιομηχανικοί χώροι, μνημεία και μουσεία –άγνωστα σε πολλούς ανθρώπους- που μπορούν να «φέρουν» την τοπική, εθνική, ευρωπαϊκή ή ακόμη και την παγκόσμια ιστορία στη ζωή, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ εθνών και ανθρώπων.
Αξιολόγηση
- Οι εκπαιδευόμενοι/ες αναθεωρούν τον υπάρχοντα ρόλο και τις μελλοντικές κατευθύνσεις της βιομηχανικής κληρονομιάς ως προς την σημασία της για την κοινωνία, τον πολιτισμό και την οικονομία.
- Οι εκπαιδευόμενοι/ες θα αναγνωρίσουν χαρακτηριστικά βιομηχανικά μουσεία και χώρους σε τοπικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο και θα εμπνευστούν να τα επισκεφτούν δια ζώσης ή εικονικά.
- Οι συμμετέχοντες/ουσες αναπτύσσουν ικανότητες, ώστε να λαμβάνουν υπόψη πολλές διαφορετικές οπτικές και απόψεις.
- Οι εκπαιδευόμενοι/ες θέτουν ερωτήματα σχετικά με την κοινή ευρωπαϊκή βιομηχανική κληρονομιά και εξερευνούν θεματικά σενάρια επικεντρωμένοι στις δικές τους ιστορικές ταυτότητες.
Πόροι
Σύνδεσμοι
Συμβούλιο της Ευρώπης: Ευρωπαϊκή Οδός Βιομηχανικής Κληρονομιάς (με συνδέσμους σε πηγές για 26 χώρες)
https://www.coe.int/en/web/cultural-routes/european-route-of-industrial-heritage
Συμβούλιο της Ευρώπης: Βάση δεδομένων πολιτιστικών διαδρομών
https://www.coe.int/en/web/cultural-routes/cultural-routes-database-main-page